Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisinullu Naalakkersuisoqarfimmi Avatangiisinut Upalungaarsimanermullu Immikkoortortaqarfimmut AC-fuldmægtigimik/immikkut ittumik siunnersortimik

Avatangiisinut Upalungaarsimanermullu Immikkoortortaqarfik suleqatissamik pikkorissumik tunniusimasumillu, ajornanngippat avatangiisinut piujuartitsinermullu misilittagalimmik pissarsiorpoq.

Kalaallit Nunaat qorsuunerusoq siuttutullu inissisimasoq peqataaffigerusuppiuk?

Kinguaariit tulliinut peqqinnartumik aamma avatangiiserisap minguitsunissaanik ingerlatitseqqiinissamut qulakkerinneqataarusuppit?

Suliffik ilinnut isumalimmik qaffakkiartorfiusoq  qulaani taaneqareersut akuleriaallugit inuttut aamma ilisimasatigut ineriartorfiusoq ujatorpiuk?

Avatangiisinut Upalungaasimanermullu immikkoortortami kikkuuvugut?
Avatangiisinut Upalungaarsimanermullu Immikkoortortaqarfimmi pissanganartumik aamma ilisimasatigut unammillernartoqarfiusumit avatangiiseqarfiusumillu sulisutut akuulissaatit. Suliffimmi suleqatigiit akornanni suleqataalissaatit aamma ullut tamaasa suliartortassaatit inuttut aammalu ilisimasatigut ineriartorfiusumik aammalu pitsaasumik ingerlanissamik annertuumik Naalakkersuisoqarfimmi sulisut pisortallu akornanni pingaartitsilluni ingerlatitsiffiusumik.

Avatangiisinut Upalungaarsimanermullu Immikkoortortaqarfiup suliassaqarfiit arlallit akisussaaffigai, taakkununngalu eqqakkat, imeq imigassaq, immami sinerissamut qanittumi avatangiisit, imeq errortuutikoq, ASN, suliffeqarfiit annertuumik mingutsitsisut aamma upalungaarsimaneq. Immikkoortortaqarfiuttaaq avatangiisinik illersuineq pillugu nunani tamalaani isumaqatigiissutit arlallit naapertorlugit ingerlatsinerit akisussaaffigai.

Immikkoortortaqarfimmi atorfiit akuerisat tassaapput immikkoortortaqarfimmi pisortaq ataaseq aamma AC-fuldmægtigit 13-it.

Sulilernissanni suut suliarisassavigit?
Kalaallit Nunaanni nunarsuullu sinnerani avatangiisinut piujuartitsinermullu politikkikkut ullormut oqaluuserisassatut pingaartitsisunik Naalakkersuisunit avatangiisinut pilersaarutit periusissiallu atortussanngortitsinermut suliassaqarfimmi suleqataasussanik pissarsiorpugut.

Suliassat ilaat illit suliassatut tigummialersinnaassatit tassaapput, nunatsinni aqukkuminartumik eqqaaveqarnermut pilersaarusiorluagaq pingaarnerpaaq, akuersissutinik nassiussuineq aammalu suliffeqarfiit mingunnartulerisut avatangiisimut mingutsitsilinnginnissamut suliniuteqartunut akuersissutinik suliaqarnerit

Tassani aamma suliassaasinnaapput anartarfilerinermut taarsersortakkat pillugit pilersaarusiorluarnissaannik suliaqarneq, imaluunniit immap iluani avatangiisinut suliassaqarfiit iserfiginissaat, erngup maanngaannannginnissaanik assingusunilluunniit suliaqarluni akuersissutinik suliaqarnerit. Taakku saniatigut immikkoortortaqarfiup akisussaaffiinik suliassanik tunisittarnissaq, taassumap iluaniillutik nunat assigiinngitsut suleqatigiiffiusut aammalu inatsiseqarneq sammissallugit. Suleqatitaassarpulli aamma immikkoortortaqarfimmi suliassaqarfimmi suliassanik ataatsimi imaluunniit arlalinni suliaqarnissamut kajumissuseqartuussaaq.

Ulluinnaat pissanganartut, suliassanik assigiinngitsorpassuarnik suliaqarfiusut, amerlanertigut politikerit, innuttaasut kommunilluunniit tungaanniit suliakkiissutinik saaffiginnissutaasartuupput. Sulinermi Naalakkersuisoqarfimmi immikkoortortaqarfiit allat, aamma Namminersorlutik Oqartussani oqartussaasut allat, kiisalu avataaniit suleqataasut suleqatigineqarput.

Ulluinnarni anigorniagassanik naammattuuisassaatit aamma piginnaanernik nutaanik ilikkagaqarfiusassaaq, immikkoortortaqarfik uummaarissuuvoq suleqatigiilluarnissammillu siunertaqartumik avatangiiseqartuulluni, ilisimasatit misilittakkatillu sulisunit pikkorissunit avitseqatigiiffigisassavatit. Avatangiisinut  aamma Upalungaarsimanermut Immikkoortortaqarfiup taamatullu Naalakkersuisoqarfiup ataatsimoorussaralugu kissaatigaat Kalaallit Nunaata pitsaasumik aamma kalaallinut tamanut immikkuullarissumik takutitsiluarnissaa.
 
Suliassat ulluinnarni suliassaqarfigisassatut qilanaarutigisinnaasatit ilaatigut maakkuupput:

• Suliassanik ineriartortitsiffiusussanik aqutsisutut ingerlatsineq
• Naalakkersuinikkut kiffartuussinerit, taakkununnga allakkiorneq aalajangiiffigisassanullu isummernissamut tunngavissiat ilanngullugit
• Suliassaqarfinni ataatsimi arlalinnilluunniit suliassanik isumaginnittuuneq apeqqutaalluni piginnaaneqarfigisavit aamma soqutigisavit suuneri.
• Namminersorlutik Oqartussat oqartussaaffii akimorlugit tusarniaanernik ataqatigiissaarineq
• Inatsisinik, nalunaarutinik maleruaqqusanillu suliaqarneq iluarsaassinerlu
• Kommuninut suliffeqarfinnullu siunnersuineq ilitsersuinerlu.
• Immikkoortortaqarfimmiit atortussat, aqutsisunut Naalakkersuisoqarfimmullu saqqummiunneqartussaasunut pitsaassusaanik qulakkeerinninneq

Immikkoortortaqarfimmi sulisuusut qanimut suleqatigalugit sulissaatit, aamma avatangiisinut suliassaqarfimmi tamarmiusumi suliassanik suliakkerneqartassaatit.


Piginnaasaqarfiit qanoq ittut pissarsiarerusuppavut?
Suleqatigisassatsinnut pissarsiarerusutavut tassaapput unammilligassanut  kajumerinnittuullusi ingerlatitsinissaminnut aaqqiissutissarsiorusussuseqartuusut. Suleqatissatut pissarsiarerusutavut tassaapput, sulinissaminnut tunniussimasuusut aamma sulianut ajunngitsussamik aallaaveqartumik ingerlatseqataarusussuseqartut.

Suliassaqarfiit ilaanut immikkut ittumik ilisimasaqarfigisinnaavat imaluunniit tamatigoortumik ilisimasaqarfigisinnaallugu. Pingaarnerpaavoq nammineersinnaassuseqarnissat, aalajaatsuunissallu aamma sulianut nutaajusunut piginnaaneqarfigalugulu suliaqarsinnaanissat, piffissamilu ulapaarfiusumi aalajaatsumik pissuseqarnissaq tamakkiisumillu isiginnissinnaassuseqarnissat.

Immikkoortortami suliassarpassuit akornanni anguniagaq anguniartillugu suliffiup iluani avataanilu suleqateqartoqartassaaq. Taamaammat ileqqorissaartuunissat, kiffartuussinermik pingaartitsinissat aammalu oqaasiliornermut attaveqaqateqarnermullu piginnaaneqarluarnissat pisariaqarpoq.

Suleqatigiligassatut nutaat ilinnit naatsorsuutigissavavut?
Uku ilinniit pissarsiarerusuppavut:
 

• Ilinniagartuutut ingerlaqqiffiusumik ilinniarsimassasutit imaluunniit suliatigut attuumassuteqartumik allatigut tunuliaquteqassasutit
• Avatangiisinut suliassaqarfimmi ataatsimi imaluunniit arlalinni suliassaqarfik misilittagaqarfigissagit soqutigisaqarfigissalluguluunniit
• Sulianik aqutsinermik misilittagaqassasutit
• Naalakkersuinikkut aaqqissuussaasumik aqunneqartumik misilittagaqassasutit
• Pisortat ingerlatsinerannik suliaqarnermik imaluunniit suliffeqarfimmi siunnersuisartumi misilittagaqassasutit
• Isummersuutinut imaannanngitsunut oqaatsit ersarissut atorlugit paasissutissiinissamut piginnaaneqassasutit
• Suleqatikkuminartuussasutit
• Oqaatsinut piginnaaneqarluassasutit, taakkununngalu ilaapput tuluttut, danskisut aamma kalaallit oqaasii

Taamatuttaaq naatsorsuutigaarput, suliatut naammassisatit naalakkersuinikkut eqqumaffigineqarnerat iluarisimaarissagit.

Nunalerinermut, Imminut Pilersornermut, Nukissiutinut Avatangiisunullu Naalakkersuisoqarfimmi - kikkuuvugut?
Naalakkersuisoqarfimmi sulisut, immikkoortortaqarfinnut sisamanut agguaavoq 45-t missaani sulisoqarluni (Kiffartuussinermut, Aningaasaqarnermut Sulisunullu Immikkoortortaqarfik, Pinngortitamut Imminut pilersornermullu immikkoortortaqarfik, Avatangiisinut Upalungaarsimanermullu immikkoortortaqarfik aammalu Nukissiutinut, Silap pissusaanut Nunalerinermullu immikkoortortaqarfik.

Aatsitassanik suliassaqarfinnut avatangiisinut Aqutsisoqarfik, Pinngortitaleriffik, Asiaq aammalu Nukissiorfiit Naalakkersuisoqarfiup ataaniipputtaaq.

Akissarsiat atorfeqarnermilu atugassarititaasut
Akissarsiat atorfeqarnermilu atugassarititaasut, taakkununnga atorfininnermut soraarnermullu atatillugu angalanernut akiliunneqarsinnaatitaaneq ilanngullugit, piffissami atorfiniffiusumi Namminersorlutik Oqartussat kattuffiullu isumaqatiginninniarsinnaatitaasup ilaasortaaffigisap akornanni isumaqatigiissutit tunngavigineqassapput. Sapaatit akunnerannut piffissaq suliffiusoq nal. ak. 40-nik sivisussuseqarpoq.

Naalagaaffimmi tjenestemandit aamma AC-mut isumaqatigiissutit arlallit, ilaatigut DJØF-ip aamma Aningaasaqarnermut Ministereqarfiup akornanni isumaqatigiissutit malillugit atorfeqartinneqartut, Namminersorlutik Oqartussani atorfeqarnerminnut atatillugu akissarsiaqaratik sulinngiffeqarsinnaatitaapput. Aamma Nunamut Namminermut Ministereqarfik kommuninut nunallu immikkoortuinut inassuteqarpoq, Namminersorlutik Oqartussani atorfeqarnermut atatillugu akissarsiaqarani sulinngiffeqarnissamut qinnuteqartunut akuersaaqqullugit. Sulinngiffeqarnermut aalajangersakkanut aamma Namminersorlutik Oqartussani atorfinittunut aappaasut/inooqataasut ilaatinneqarput.

Najugaq
Atorfimmut atatillugu sulisunut inissiamik innersuussisoqarsinnaanngilaq. Qinnuteqartoq Namminersorlutik Oqartussani atorfeqarnermini sulisutut ineqartinneqareersimaguni sulisutut ineqarsinnaatitaanini tigummiinnarsinnaavaa. Atorfimmut atatillugu ini atorfeqarnermut tunngavoq, taamaalilluni atorfeqarnerup unitsinnerani qimanneqassalluni.

Nuuk
Suliffeqarfik Nuummi inissisimavoq. Illoqarfik periarfissarpassuaqarpoq, taakkununngalu kulturip illorsua, filmertarfik, naluttarfik, timigissartarfiit, kaffisorniartarfiit, neriniartarfiit peqatigiiffiillu assigiinngitsut ilaapput. Aamma Nuup eqqaani pinngortitami sisorartarfeqarpoq golfertarfeqarlunilu, kiisalu qajartornissamut, aalisarnissamut, imaatigut angalanissamut, nunakkut pisunnissamut sunngiffimmilu sammisassanik arlalissuarnik periarfissaqarpoq.

Paasissutissat amerlanerusut
Atorfik pillugu annertunerusumik paasisaqarusukkuit immikkoortortaqarfimmi pisortaq Rolf Lau Nancke, e-mail rofl@nanoq.gl aqqutigalugu attaveqarfigisinnaavat.

Qinnuteqaat:
Qinnuteqarnissamut 11. December 2023 killigitinneqarpoq
1. februar-mi imaluunniit piaarnerpaamik atorfinitsitsinikkut
Oqaloqatiginninnerit ingerlaarujoortussatut naatsorsuutigineqarpoq.